Tuân thủ các nguyên tắc khi hoạch định dòng tiền của dự án

Dòng tiền dự án được hiểu là dòng tiền tăng thêm khi dự án được thực hiện. Tuân thủ các nguyên tắc khi hoạch định dòng tiền của dự án sẽ giúp chủ đầu tư tính toán dòng tiền một cách chuẩn xác và cân đối được lượng tiền ra vào trong một dự án.

Hoạch định dòng tiền theo phân loại dự án đầu tư

Trước khi tìm hiểu các nguyên tắc khi hoạch định dòng tiền của dự án, cần phân biệt được những khái niệm cơ bản trong hoạch định dòng tiền như sự khác biệt giữa dòng tiền và lợi nhuận, phân loại các dự án đầu tư.

• Phân biệt các khái niệm dòng tiền và lợi nhuận:

Lợi nhuận  là khoản thu nhập từ doanh thu sau khi trừ đi tổng tất cả các chi phí.

Lợi nhuận = Doanh thu – Chi phí 

Dòng tiền là sự chuyển động vào, ra của đồng tiền trong một cửa hàng, một doanh nghiệp hay một dự án, sản phẩm tài chính nào đó. Có thể hiểu đó là thu nhập ròng bằng tiền  ở từng thời điểm của dự án. Đây là chỉ tiêu phản ánh sự luân chuyển của tiền tệ trong suốt vòng đời dự án.

Dòng tiền = Dòng tiền thu vào – Dòng tiền chi ra

Đánh giá dự án dựa trên dòng tiền vì dòng tiền phản ánh chính xác hiệu quả tài chính thực sự của một dự án. Đồng thời đảm bảo các nguyên tắc tiền tệ theo thời gian.

Dòng tiền và lợi nhuận là hai khái niệm khác nhau

• Dự án đầu tư thường được phân chia thành: Dự án đầu tư mở rộng; dự án thay thế và dự án phát sinh.

– Dự án đầu tư mở rộng: Khi cơ sở sản xuất hiện tại không đáp ứng kịp thời nhu cầu phát triển sản phẩm.

Hoạch định dòng tiền dự án mở rộng bao gồm các dòng thu (doanh thu thuần có khuynh hướng tăng nhanh) và dòng chi (Chi phí hoạt động tăng nhanh kéo theo sự tăng lên của vốn luân chuyển).

Hoạch định dòng tiền dự án đầu tư mở rộng cũng bao gồm phân tích dòng thu và dòng chi

– Dự án thay thế: Đầu tư thay mới các thiết bị lỗi thời, hỏng hóc làm ảnh hưởng xấu đến việc sản xuất sản phẩm.

Hoạch định dòng tiền của dự án này cũng gồm dòng thu (doanh thu thuần tăng với tốc độ chậm hoặc có thể không tăng) và dòng chi (chi phí hoạt động không đổi hoặc có xu hướng giảm, vốn luân chuyển không đổi hoặc tăng ít).

-Dự án phát sinh: Đáp ứng các yêu cầu về pháp lý, sức khỏe, an toàn…

Các nguyên tắc khi hoạch định dòng tiền của dự án cần nắm vững

Việc tuân thủ các nguyên tắc xác định dòng tiền của dự án đầu tư là rất cần thiết để cân đối và kiểm soát tốt lượng thu chi.

Nguyên tắc 1: Đo lường dòng tiền trên cơ sở tăng thêm

Đánh giá dòng tiền tăng thêm do dự án mang lại chứ không phải dựa vào lợi nhuận kế toán. Có điều này là do dòng tiền mặt cho phép nhà đầu tư đánh giá được lượng tiền thật ở từng giai đoạn mà doanh nghiệp được phép sử dụng để đưa ra những quyết định mới.

Nguyên tắc 2: Dòng tiền cần được tính toán trên cơ sở sau thuế

Dòng tiền phải tính bằng cùng đơn vị với đầu tư ban đầu nên phải đánh giá sau thuế. Tức là thu nhập từ dự án cũng được tính bằng dòng tiền sau thuế.

Nguyên tắc 3: Không tính chi phí thiệt hại vào dòng tiền của dự án

Chi phí thiệt hại là những khoản chi trong dự án đầu tư quá khứ không còn khả năng thu hồi. Đây còn gọi là chi phí chìm mà doanh nghiệp phải gánh chịu bất kể dự án có được chấp nhận hay không. Chi phí này không liên quan đến dự án đầu tư mới nên không được đưa vào phân tích dòng tiền ở dự án mới này.

Chi phí chìm không được đưa vào phân tích dòng tiền của dự án mới

Nguyên tắc 4: Tất cả tác động gián tiếp của một dự án phải được xem xét khi đánh giá dòng tiền

Ví dụ, khi giải quyết đề xuất mở rộng nhà máy để phát triển sản xuất thì vốn lưu động cũng cần phải tăng, có thể dưới hình thức quỹ tiền mặt, hàng tồn kho…Việc vốn lưu động gia tăng cũng cần được tính vào đầu tư thuần cần thiết cho dự án. Đây là một trong những ví dụ về nguyên tắc xác định dòng tiền của dự án đầu tư. 

Nguyên tắc 5: Tính giá trị các tài sản sử dụng trong một dự án theo các chi phí cơ hội của chúng

Chi phí cơ hội được hiểu là phần thu nhập cao nhất có thể có được từ tài sản sở hữu của doanh nghiệp khi chúng không được sử dụng trong dự án mới. Đây không phải là khoản thực chi nhưng vẫn được dùng để xác định dòng tiền vì đó cũng là khoản doanh nghiệp phải mất đi khi thực hiện dự án.

Các nguyên tắc khi hoạch định dòng tiền của dự án rất quan trọng. Việc tuân thủ nguyên tắc này là điều kiện tiên quyết giúp nhà đầu tư đánh giá chính xác dòng tiền, đảm bảo sự ổn định của dòng tiền trong suốt quá trình thực thi dự án.