Phân tích sự khác biệt giữa lợi nhuận và dòng tiền

Quản lý tốt hai yếu tố “lợi nhuận” và “dòng tiền” là điều mà lãnh đạo doanh nghiệp cần thực hiện tốt. Muốn vậy, việc tìm hiểu sâu và phân định rõ sự khác biệt giữa lợi nhuận và dòng tiền là điều hết sức quan trọng để có thể giúp doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, đồng thời tránh được tình trạng chi nhiều hơn thu.

Sự khác biệt giữa lợi nhuận và dòng tiền

Tuy là hai yếu tố quan trọng của doanh nghiệp, nhưng sự khác biệt giữa lợi nhuận và dòng tiền là không hề nhỏ.

Trong kinh doanh, “dòng tiền” được hiểu ngắn gọn là dòng lưu chuyển tiền tệ hay sự chuyển động vào ra của đồng tiền trong một cửa hàng, doanh nghiệp, dự án hay sản phẩm tài chính. “Lợi nhuận” là khoản thu nhập từ mức doanh thu sau khi đã trừ đi tổng chi phí mà doanh nghiệp phải bỏ ra (sản xuất, thuê mặt bằng, thuế, nhân công…).

Có rất nhiều người đã đánh đồng lợi nhuận và dòng tiền làm một. Đây là quan niệm hoàn toàn sai lầm. Trên thực tế, dòng tiền chưa chắc đã mang lại lợi nhuận và lợi nhuận chưa chắc mang về dòng tiền cho doanh nghiệp. Nếu như dòng tiền trong doanh nghiệp dương (nhận nhiều hơn chi) thì doanh nghiệp đang phát triển và ngược lại dòng tiền âm (chi nhiều hơn nhận) thì doanh nghiệp đang đi xuống. Doanh nghiệp cần nhanh chóng khắc phục tình trạng dòng tiền âm, nếu để lâu sẽ dẫn tới phá sản do không đủ khả năng thanh toán nợ nần và chi trả các loại chi phí.

Tuy dòng tiền và lợi nhuận có mối quan hệ mật thiết với nhau, nhưng chúng lại có công thức tính khác nhau:

Dòng tiền thuần được xác định bằng công thức: Dòng tiền vào – dòng tiền ra.

Lợi nhuận tính theo công thức: Doanh thu – chi phí.

Khi nhìn vào công thức này, nhiều người không khỏi thắc mắc chúng có điểm gì khác nhau. Trong suy nghĩ của họ, dòng tiền vào chính là doanh thu, còn dòng tiền ra tương đương với mức chi phí. Nhưng thực chất, đôi khi, có lợi nhuận mà không có dòng tiền. Hay nói một cách khác có lợi nhuận, nhưng lại không có tiền mặt trong tay. Ngược lại, có dòng tiền, nhưng thực chất không mang lại lợi nhuận. Đây cũng chính là sự khác biệt cơ bản mà mỗi doanh nghiệp cần phân định rõ để quản lý dòng tiền và lợi nhuận hiệu quả.

Sự khác biệt giữa lợi nhuận và dòng tiền được tạo nên bởi các loại giao dịch

Có sự khác biệt giữa lợi nhuận và dòng tiền là do những giao dịch kinh doanh trong  quá trình doanh nghiệp hoạt động.

Giao dịch làm tăng lợi nhuận nhưng chưa làm tăng lượng tiền mặt ngay

Lợi nhuận tăng nhưng dòng tiền không tăng. Đây là loại giao dịch điển hình cho việc thu được lợi nhuận nhưng lại không có tiền trong tay. Bởi lợi nhuận được tính bằng cách lấy doanh thu trừ đi chi phí. Doanh thu được ghi nhận trên sổ sách và được khách hàng chấp nhận thanh toán nhưng lại chỉ thanh toán một phần hoặc nợ (mua chịu) thì lợi nhuận gia tăng mà dòng tiền không tăng ngay.

Giao dịch làm giảm lợi nhuận nhưng chưa làm giảm lượng tiền mặt

Khi bước chân vào kinh doanh, dù nhiều hay ít, chắc chắn doanh nghiệp cũng sẽ gặp phải các tình trạng như làm ăn không thuận lợi hoặc thua lỗ trong một thời gian. Tuy nhiên, dòng tiền thuần ­꞊ dòng tiền vào – dòng tiền ra.  Nếu doanh thu giảm do kinh doanh không đạt kết quả và doanh nghiệp bị giảm dòng tiền vào, nhưng lại chưa phải chi trả cho các loại chi phí thì dòng tiền vẫn không bị ảnh hưởng.

Giao dịch làm tăng lượng tiền mặt nhưng chưa tác động đến lợi nhuận ngay

Dòng tiền vào của đơn vị không chỉ có riêng doanh thu mang về từ kết quả sản xuất, kinh doanh mà còn từ các nguồn khác như được góp vốn, tặng…Những yếu tố này cũng không ảnh hưởng hay tác động tới lợi nhuận..

Giao dịch làm giảm lượng tiền mặt mà chưa tác động đến lợi nhuận ngay

Dòng tiền ra thay đổi sẽ kéo theo sự thay đổi của dòng tiền thuần. Nếu khoản tiền chi này không thuộc chi phí cho các hoạt động kinh doanh của thời kỳ đó thì lợi nhuận không thay đổi.

Doanh nghiệp muốn đạt được thành công trong một thời gian dài đòi hỏi nhà đầu tư phải đặc biệt quan tâm đến sự khác biệt giữa lợi nhuận và dòng tiền, đồng thời phân định rạch ròi được hai khái niệm này. Quản lý lợi nhuận và dòng tiền hiệu quả sẽ đảm bảo cho hoạt động của doanh nghiệp được thông suốt và không đi xuống theo chiều hướng xấu.