Một dự án đầu tư thường kéo dài nhiều năm. Những năm đó thường phát sinh các khoản thu và chi. Cách tính dòng tiền dự án giúp chủ đầu tư kiểm soát, tính toán dòng tiền ròng chảy trong dự án và những phát sinh không đáng có.
Muốn quản lý tốt dòng tiền cần nắm rõ cách tính dòng tiền
Nắm rõ cách tính dòng tiền dự án dựa vào cấu trúc dòng tiền
Muốn quản lý tốt dòng tiền của dự án, cần hiểu được cấu trúc dòng tiền. Cấu trúc của dòng tiền dự án bao gồm: dòng tiền ra và dòng tiền vào.
• Dòng tiền ra : được hiểu là dòng tiền hình thành từ các khoản chi ra của dự án qua các năm. Khoản chi này thường tập trung vào năm đầu (đầu tư thuần) nhưng cũng có thể phân bố dàn trải ra các năm trong thời gian thực thi dự án. Dòng tiền ra bao gồm:
+ Các chi phí đưa dự án vào sử dụng: chi phí đất đai, chuyên chở, mua tài sản, phí lắp đặt…
+ Sự gia tăng vốn lưu động cho đầu tư mới
+ Chi phí sửa chữa, thay thế tài sản hư hại trong quá trình thực hiện dự án.
+ Các loại thuế và chi phí phát sinh của dự án.
Cấu trúc của dòng tiền bao gồm dòng tiền ra và dòng tiền vào
Dòng tiền vào:
Hình thành từ các khoản thu qua các năm của dự án. Các dự án có vốn đầu tư lớn sẽ phát sinh dòng tiền sau thuế sau khi thực hiện đầu tư ban đầu. Xác định thu nhập dự án chính là quá trình đánh giá dòng tiền vào tăng thêm của dự án qua từng thời điểm. Dòng tiền vào bao gồm:
+ Thu nhập sau thuế: Chính là lợi nhuận sau khi đã đóng thuế được tính bằng cách dùng doanh thu thuần trừ các chi phí thường xuyên (khấu hao) và thuế thu nhập doanh nghiệp.
+ Khấu hao: xét theo góc độ đầu tư, khấu hao cũng có thể coi là phương pháp để dần thu hồi vốn nên cũng là một khoản thu nhập của dự án( mặc dù nó là chi phí kinh doanh, nhưng không phải là khoản chi bằng tiền mặt trong một thời gian nhất định).
+ Giá trị thu hồi từ việc thanh lý tài sản.
+ Thu hồi vốn lưu động đã ứng ra trước đó: Vốn lưu động là lượng vốn thường xuyên nằm trong quá trình kinh doanh. Số vốn này có thể thu hồi 1 phần khi thu hẹp quy mô dự án và được thu hồi vào năm cuối khi thanh lý dự án.
Cách tính dòng tiền dự án nhanh bằng ước lượng dòng tiền
Bên cạnh cách tính dòng tiền của dự án bằng excel với các chỉ số NPV và IRR, còn có thể kiểm soát dòng tiền dự án bằng các phương pháp ước lượng. Có hai phương pháp ước lượng là phương pháp lập trực tiếp và phương pháp gián tiếp.
Phương pháp lập trực tiếp: Cần lập các thông số về khoản thu và chi bằng tiền dự kiến sẽ phát sinh trong từng giai đoạn nhất định. Từ đó, tính dòng tiền ròng trong suốt chu kì đầu tư dự án. Dòng tiền ròng của mỗi giai đoạn được tính bằng cách lấy tổng khoản thu trừ đi tổng khoản chi.
Công thức tính: Dòng tiền ròng = dòng tiền thu – dòng tiền chi
Phương pháp lập trực tiếp giúp tính dòng tiền ròng
Phương pháp gián tiếp: Tính dòng tiền ròng( dòng tiền thuần) bằng cách lấy thu nhập ròng sau thuế cộng khấu hao trừ đi các khoản chi đầu tư cho dự án và cộng hoặc trừ thay đổi nhu cầu vốn lưu động.
Công thức tính : Dòng tiền ròng = lợi nhuận sau thuế + khấu hao – chi đầu tư + (-) thay đổi vốn lưu động.
Cần có một số lưu ý khi xác định dòng tiền của dự án:
–Trước khi xác định dòng tiền, cần phân biệt được các khái niệm:
+ Doanh thu: thể hiện giá trị hàng hóa đã bán được ghi trong khoản thu, nhưng bao gồm cả khoản chưa đk thanh toán.
+ Khoản thu: là giá trị hàng hóa đã được thanh toán
+ Khoản mua: giá trị đã mua vào nhưng có cả khoản chưa thanh toán (thể hiện bằng khoản nợ)
+ Khoản chi: giá trị hàng hóa được mua và đã trả tiền.
Các khoản thu chi được lấy cơ sở từ báo cáo tài chính để xây dựng dòng tiền của một hay nhiều dự án.
–Thu nhập và dòng tiền khác nhau. Thu nhập là chênh lệch giữa doanh thu và khoản mua tại một thời điểm. Dòng tiền là chênh lệch giữa các khoản thu và chi. Vì vậy, trong một thời điểm nhất định của dự án, giá trị của dòng tiền ròng khác với thu nhập của dự án.
Cách tính dòng tiền dự án thường được nhà đầu tư áp dụng để đánh giá dự án tài chính một cách hiệu quả. Các nhà quản trị dự án cần theo dõi sát thông tin dòng tiền ngay từ khi dự án mới bắt đầu để kiểm soát dự án một cách tốt nhất.