Những rủi ro tài chính thường phát sinh trong doanh nghiệp

Trong quá trình hoạt động của mình, một trong những rủi ro thường phát sinh trong doanh nghiệp đó là rủi ro tài chính. Nhưng việc quản trị vấn đề này dường như vẫn chưa được các doanh nghiệp ở Việt Nam coi trọng. Trên thực tế, rủi ro về tài chính đã và vẫn đang tác động đến nhiều mặt khác nhau và gây ra những khó khăn nhất định trong hoạt động của các doanh nghiệp.

Rủi ro tài chính là gì?

Bên cạnh rủi ro kinh doanh thì rủi ro tài chính là một trong những rủi ro thường phát sinh trong doanh nghiệp. Vậy, rủi ro tài chính là gì? Đó là những rủi ro liên quan đến sự giảm giá tài chính (hay còn gọi là rủi ro kiệt giá tài chính). Hoặc rủi ro trong quá trình thực hiện các quyết định tài chính làm ảnh hưởng đến mục tiêu chung là tối đa hóa lợi nhuận và giá trị tài sản của doanh nghiệp.

Những loại rủi ro tài chính thường gặp trong doanh nghiệp

• Rủi ro giảm giá tài chính: là sự khác biệt giữa mức lợi nhuận kỳ vọng và lợi nhuận trên thực tế đạt được. Có rủi ro này là do những biến động về giá cả thị trường, lãi suất, tỷ giá, chứng khoán…Sự khác biệt này là thước đo mức độ ảnh hưởng của việc giảm giá tài chính và sự sụt giảm về lợi nhuận của doanh nghiệp trước sự biến động về giá cả thị trường.
• Rủi ro từ việc thực hiện các quyết định tài chính: Cũng là sự khác biệt giữa lợi nhuận thực tế và lợi nhuận kỳ vọng. Nhưng nguyên nhân xuất phát là từ các hoạt động tài chính của doanh nghiệp như huy động vốn, đầu tư sử dụng vốn, phân phối lợi nhuận…

Rủi ro tài chính có ảnh hưởng không nhỏ đến nhiều mặt khác nhau của doanh nghiệp.

– Tác động đến chi phí và lợi nhuận của doanh nghiệp: Các loại chi phí như chi phí huy động vốn, chi phí kinh doanh và chi phí khó khăn tài chính… sẽ tăng cao để bù đắp lại những tổn thất mà rủi ro mang đến. Thêm vào đó, nếu doanh nghiệp không quản trị hiệu quả tài chính dự án thì sẽ dẫn đến việc xói mòn và sụt giảm lợi nhuận kinh doanh. Tất cả các mặt như hàng hóa, dịch vụ, đòn bẩy kinh doanh, tín dụng thương mại…cũng đều bị ảnh hưởng theo một chiều hướng xấu.

Rủi ro tài chính ảnh hưởng xấu tới lợi nhuận của doanh nghiệp

– Tác động đến hiệu quả kinh doanh và năng lực cạnh tranh: Một nguồn tài chính vững vàng và được quản trị tốt sẽ giúp cho việc kinh doanh của doanh nghiệp trở nên thuận lợi, giúp doanh nghiệp tăng uy tín và năng lực cạnh tranh trên thị trường.

– Ảnh hưởng đến giá trị của doanh nghiệp: Nếu doanh nghiệp ít rủi ro về tài chính sẽ ổn định về mức lợi nhuận, từ đó thu hút các nhà đầu tư. Doanh nghiệp tạo ra giá trị lớn cho mình bằng chính mức lợi nhuận ổn định đó.

| Đọc thêm: Cách kiểm soát dòng tiền hiệu quả trong kinh doanh

Cách nhận diện quản trị rủi ro tài chính

Muốn phân tích và ngăn ngừa các rủi ro tài chính hiệu quả, nhà quản trị phải nhận diện được những rủi ro thường gặp trong quá trình hoạt động để kịp thời xoay chuyển tình thế. Có thể kể đến một số rủi ro tài chính trong thực tế dưới đây: 

– Rủi ro về pháp lý: Là những rủi ro trong việc kê khai thuế hoặc báo cáo tài chính không trung thực.

– Rủi ro thanh khoản: Xảy ra do việc quản lý dòng tiền không hiệu quả

– Rủi ro tín dụng: Chậm trễ trong việc trả nợ ngân hàng khi đến hạn khiến ngân hàng cắt khoản vay hoặc khó để vay tiền mặt.

– Rủi ro nợ xấu: Những trường hợp bị khách hàng lừa đảo, chiếm dụng vốn, không thanh toán nợ…

Nợ xấu là một dạng rủi ro tài chính của doanh nghiệp

– Rủi ro đầu tư: Thua lỗ trong việc đầu tư không hiệu quả.

– Rủi ro hợp đồng: Không xem xét kỹ hợp đồng hoặc các điều khoản có vấn đề, từ đó ảnh hưởng đến tài chính.

– Rủi ro lãi suất: Việc gia tăng về mặt lãi suất vay ngân hàng cũng khiến cho các doanh nghiệp điêu đứng và bị động với tình thế.

– Rủi ro tỉ giá: Thường xảy ra với những doanh nghiệp sử dụng đồng đô la để giao dịch hoặc vay ngoại tệ. Khi tỷ giá biến đổi sẽ có ảnh hưởng nhất định. Nếu ngoại tệ tăng thì doanh nghiệp đó sẽ gặp vấn đề.

– Rủi ro về hệ thống quản lý tài chính: Là rủi ro nghiêm trọng nhưng thường không biểu hiện rõ mà lại ẩn chứa bên trong. Đây cũng được coi là thử thách với các nhà quản trị vì rủi ro này cần được kịp thời phát hiện và khắc phục để không gây nguy hại cho doanh nghiệp. 

Ngoài ra, rủi ro tài chính còn xuất hiện dưới nhiều hình thức và bởi nhiều nguyên nhân khác nhau mà hầu như doanh nghiệp nào cũng gặp phải. Vì vậy, nhà quản trị cần có những phân tích và đưa ra biện pháp giải quyết. Về lý thuyết, doanh nghiệp cần chủ động các phương án để ứng phó và giảm mức thiệt hại. Tốt nhất, nên lên kế hoạch từng bước cho quá trình xử lý . Phân tích các rủi ro cơ bản và tìm ra mối nguy quan trọng. Như vậy, việc ngăn chặn rủi ro sẽ mang lại hiệu quả tốt nhất.

Rủi ro tài chính là một dạng thường gặp trong quá trình hoạt động kinh doanh mà không doanh nghiệp nào mong muốn. Không chỉ với loại rủi ro này mà với những rủi ro thường phát sinh trong doanh nghiệp khác, nhà quản trị cũng cần phải chuẩn bị sẵn các giải pháp đối phó để hạn chế đến mức thấp nhất tác động xấu tới hoạt động chung của toàn doanh nghiệp.