Trong nền kinh tế hội nhập và mở cửa như hiện nay, cùng với các chế độ ưu đãi và khuyến khích của Chính phủ, ngày càng xuất hiện nhiều các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Các doanh nghiệp này hoạt động và thực hiện các nghĩa vụ theo quy định của luật pháp hiện hành.
Tìm hiểu về các loại hình doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
Khái niệm vốn đầu tư nước ngoài thường được dùng để chỉ các khoản đầu tư của cá nhân hay tổ chức kinh tế, chính phủ thuộc các nền kinh tế nước ngoài vào nền kinh tế của một quốc gia khác.
Ở Việt Nam, doanh nghiệp có nguồn vốn đầu tư từ nước ngoài ở Việt Nam gồm 2 loại là doanh nghiệp liên doanh và doanh nghiệp có 100% vốn nước ngoài.
Doanh nghiệp liên doanh
Đây là những tổ chức kinh tế được thành lập tại Việt Nam trên cơ sở hợp đồng liên doanh và góp vốn giữa 2 hoặc nhiều bên để tiến hành các hoạt động đầu tư, kinh doanh và tuân theo các quy định, luật pháp của Việt Nam. Có những trường hợp đặc biệt, doanh nghiệp liên doanh được thành lập trên cơ sở sự ký kết, hợp tác giữa các chính phủ với nhau (xét trường hợp cụ thể ở Việt Nam, đó là sự ký kết giữa chính phủ Việt Nam và chính phủ nước ngoài.)
Doanh nghiệp liên doanh có những đặc điểm sau:
- Doanh nghiệp liên doanh bắt buộc phải có từ hai bên trở lên hợp tác thành lập.
- Loại hình doanh nghiệp này bao gồm 2 nguồn vốn là vốn của nước ngoài đầu tư trực tiếp và vốn của Việt Nam trong cơ cấu vốn pháp định của doanh nghiệp.
- Hoạt động của Doanh nghiệp liên doanh tuân theo luật pháp Việt Nam và được coi là một trong những thành phần kinh tế khác của Việt Nam.
- Được thành lập dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn. Các bên trực tiếp tham gia chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi cố định, cụ thể là phạm vi phần vốn đã góp hoặc cam kết góp vào doanh nghiệp.
Doanh nghiệp có 100% vốn nước ngoài
Là doanh nghiệp thuộc sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài nhưng được thành lập ở Việt Nam, tự quản lý và chịu trách nhiệm về các hoạt động cũng như kết quả kinh doanh.
Đặc điểm của doanh nghiệp liên doanh
- Do một hoặc nhiều tổ chức cá nhân nước ngoài cùng đầu tư vốn thành lập để hoạt động kinh doanh nhằm thu lợi nhuận.
- Có tư cách pháp nhân theo pháp luật Việt Nam và cũng là một thành phần kinh tế bình đẳng với mọi thành phần kinh tế khác.
- Loại hình doanh nghiệp này có tài sản thuộc quyền sở hữu của các cá nhân/ tổ chức nước ngoài và được thành lập dưới dạng công ty trách nhiệm hữu hạn, chịu trách nhiệm trước pháp luật bằng số vốn đã đưa vào kinh doanh.
- Các cá nhân và tổ chức nước ngoài tự điều hành và chịu trách nhiệm về hoạt động kinh doanh của mình. Nhà nước Việt Nam chỉ quản lý thông qua các loại giấy phép đầu tư và không can thiệp vào hoạt động của doanh nghiệp.
Các nhân tố ảnh hưởng đến việc tổ chức hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
Có nhiều nhân tố khác nhau ảnh hưởng trực tiếp đến các hoạt động kế toán, kinh doanh của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài như môi trường tự nhiên, pháp lý, kinh tế xã hội, lao động, môi trường đầu tư…
Môi trường pháp lý: Bao gồm hệ thống các văn bản pháp lý và việc vận hành thực tế của hệ thống này. Các loại luật đầu tư, luật kế toán…cũng ảnh hưởng quan trọng đến việc tổ chức hoạt động của của doanh nghiệp.
Môi trường kinh tế- xã hội: Các đối tượng sản xuất, xu hướng tiêu dùng, hình thức kinh doanh chủ yếu…cũng đòi hỏi doanh nghiệp cần phải có những hướng đi phù hợp để tồn tại và phát triển. Do đó, môi trường kinh tế- xã hội chiếm giữ vị trí quan trọng vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến khâu tổ chức công tác kế toán của doanh nghiệp.
Môi trường đầu tư: Đầu tư trực tiếp nước ngoài chịu tác động bởi môi trường đầu tư. Một môi trường thuận lợi sẽ là điều kiện tiên quyết để thu hút và giữ chân các nhà đầu tư nước ngoài. Ngược lại, nếu môi trường đầu tư quá hạn hẹp sẽ hạn chế và kìm hãm đầu tư trực tiếp nước ngoài.
Môi trường lao động: Một môi trường lao động với nguồn lực dồi dào, trình độ chuyên môn phát triển cao, tổ chức lao động rõ ràng, tuân theo quy củ… là một trong những nhân tố chính thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài và là điểm dừng chân lý tưởng của các nhà đầu tư.
Môi trường tự nhiên: như vị trí địa lý, tự nhiên là yếu tố khách quan tác động đến đầu tư nước ngoài. Vị trí địa lý thuận lợi, giao thông đi lại dễ dàng, nguồn tài nguyên thiên nhiên dồi dào là yếu tố nhiều nhà đầu tư nước ngoài chú ý khi lựa chọn địa điểm đầu tư.
Việt Nam là quốc gia có môi trường đầu tư thuận lợi nên chắc chắn sẽ là điểm đến đầy hấp dẫn thu hút nhiều nguồn vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài. Đây là điều kiện để nước ta phát triển và tăng trưởng về cơ sở vật chất hạ tầng cũng như môi trường kinh tế – xã hội.